ڕۆژنامەی الصباح رایگەیاندووە، ناكۆكییەكانی نێوان هەرێم و بەغداد قوڵن و چارەسەركردنیان بڕیاڕی سیاسی دەوێت. دەشڵێت، ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و بەغدا دەرەنجامی نەبوونی متمانە و تێڕوانینی تەسکی حزبیی و نەتەوەیی و نەبوونی بڕوایە بە عێراق وەک نیشتیمانێک بۆ هەمووان.
میللەت:
ڕۆژنامەی (الصباح)ـی نیمچەفەرمی، لە ژمارەی ئەمڕۆیدا هەندێک زانیاریی لەبارەی کۆبوونەوەی وەفدی دانوستانی حکوومەتی هەرێم و بەغدادی لە لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراقی بڵاو کردۆتەوە، کە بە گشتیی زانیارییەکانی ڕۆژنامەکە ئاماژە بەوە دەدەن تێڕوانینی حکوومەتی هەرێم و عێراق بۆ پرسەکان زۆر دوورە لە یەکەوە و ئەگەری ڕێککەوتن دوورە و ڕەنگە دواجار دانوستانی سیاسیی ناکۆکییەکە یەکلایی بکاتەوە.
دەشڵێت، ناکۆکییەکانی نێوان هەرێم و بەغدا دەرەنجامی نەبوونی متمانە و تێڕوانینی تەسکی حزبیی و نەتەوەیی و نەبوونی بڕوایە بە عێراق وەک نیشتیمانێک بۆ هەمووان، هەروەها جەخت لەوەش دەکەنەوە ساڵانی پێشوو، بە هۆی هەبوونی دەسەڵاتێکی یەکدەست و یەکگرتوو لە هەولێر و پەرتەوازە لە بەغداد؛ پارسەنگی هێز لای هەولێر بوو، بەڵام هەنووکە هاوکێشەکە پێچەوانە بۆتەوە و ناکۆکیی نێوان کوردان بوووەتە هۆی بەهێزکردنەوەی ناوەند.
ئاماژەی بەوەشكردووە، لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق، میوانداری وەفدی دانوستكاری هەرێمی كردووە، سەبارەت بە پشكی هەرێمی كوردستان لە بودجە.
سەبارەت بە زانیارییەکانی کۆبوونەوەکە، جەمال کۆچەر، پەرلەمانتاری عێڕاق و ئەندامی لیژنەی دارایی، بە ڕۆژنامەکەی ڕاگەیاندووە، لیژنەکە وەفدی دیوانی سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق و وەفدەکەی حکوومەتی هەرێمی میوانداریی کردووە، ئاماژەی بەوەش داوە وەفدەکەی حکوومەتی ناوەند لەڕێی ژمارەوە پشکی هەرێمیان لە بودجەدا ڕوون کردۆتەوە و دواتر پەرلەمانتارانیش لەو بارەیەوە قسەیان کردووە.
کۆچەر بە ڕۆژنامەکەی وتووە،" کۆبوونەوەکانی لیژنەکە بەردەوام دەبن لەگەڵ وەفدی دانوستان هەتا دەگەنە ڕێککەوتن". بەڵام ئاشکراشی کرد ناکۆکییەکان دەربارەی پشکی هەرێم گەورەن، دانیشتنەکەی دوێنێش لە باریدا نەبووە پرسەکان یەکلایی بکاتەوە، چونکە بە وتەی ئەو ئەوەی دانوستان دەکات دوو حکوومەتە نەک لیژنەیەک لەگەڵ وەفدێکی حکوومی.
ئەو پەرلەمانتارە کوردە ئاماژەی بەوەش کردووە، خاڵی ناکۆکییەکانی هەرێم و بەغدا بریتیین لە: دۆسێی نەوت، کە بەرهەمهێنان و ڕێژەی بەرهەم و ئەو بڕەی دەبێت هەرێم ڕادەستی بکات لە خۆ دەگرێت، هەروەها دۆسێی دەروازە سنوورییەکانی هەرێم، حکوومەتی هەرێم داوای تێکڕای داهاتی ئەو دەروازانە دەکات، هەروەها تێکڕای داهاتی نانەوتیی جگە لە دەروازەکان.
جەمال کۆچەر ئاماژەی بەوەشكردووە، حکومەتی ناوەند هەموو داهاتە نەوتیی و نانەوتییەکانی هەرێمی وەکو داهاتی فیدراڵی هەژمار کردووە و سەپاندوویەتی بەسەر هەرێمدا، ئەوەش ئەو ڕێکارەیە کە هەرێم ڕەتی دەکاتەوە، هەر بۆیە پێویستمان بە بڕیارێکی سیاسییە بۆ یەکلاکردنەوەی.
هاوكات، بە بڕوای دوو پسپۆڕی کاروباری سیاسیی کە لێدوانیان بۆ رۆژنامەی (الصباح)داوە، د. قاسم بەلشان تەمیمی، نووسەر و پسپۆڕی بواری رامیاری، ئاماژەی بەوە کردووە ناکۆکیی بەردەوامیی نێوان هەرێم و بەغدا هۆکارەکەی نەبوونی متمانە و دڕدۆنگییە بەرانبەر بە یەک، هەروەها هەردوولا بە ڕوانگەیەکی حیزبیی و نەتەوەییانەی تەسک لە یەکدیی دەڕوانن، هۆکارێکی دیکەی بێتمانەییەکەش دەستوەردانی دەرەکییە، تەمیمی ئاماژەی بە هۆکارێکی دیکەش کردووە: "میراتی پێش ساڵی 2003 هەمیشە باڵی بەسەر پەیوەندییەکانی هەردوولادا کێشاوە، ئەم کێشەیە کێشەیەکی ئاڵۆز و پێکداچووە".
ئەو پسپۆڕە پێی وایە، تا هەردوولا دەستبەرداری بەرژەوەندییە تەسکەکان نەبن و وەکو وڵاتێک لە عێراق نەڕوانن کە هی هەموو نەتەوە و ئایین و پێکهاتەیەکە، ئەو ناکۆکییانە بەردەوام دەبن، تەنیا بە کۆکبوون لەسەر تەماشاکردنی عێراق وەکو وڵاتی هەمووان ئەو ناکۆکییە دەڕەوێتەوە.
لای خۆیەوە د. حەیدەر سلێمان، شرۆڤەکاری سیاسەتی نێودەوڵەتییش پێی وایە کۆمەڵێک هۆکار بوونەتە هۆی بەردەوامیی و فراوانبوونی ئەو ناکۆکییانە، لەوانەش میراتی مێژوویی و هۆکاری نەتەوەیی کە وەکو پاساوێک بۆ درێژەدان بە ناکۆکییەکان بەکار دەهێنرێن.
ئەو پسپۆڕە دەڵێت: "ناکۆکیی لەسەر دەسەڵات لە بەغدا وای کردبوو ناوەند لاواز بێت، پێچەوانەی هەولێر کە لە لایەن چەند کەسێکی کەمەوە بەڕێوە دەبرا و ئەوەش وای کردبوو لەو رووەوە لە بەغدا بەهێزتر بێت، بەڵام لەم دواییانەدا هاوکێشەکە گۆڕاوە و هەندێک بەربەست لەبەردەم حکومەتی عێراق نەماون، ئەوەش لەسەر بنەمای ئەو ناکۆکییە کوردی-کوردییەی لە هەرێم لەئارادایە، هەربۆیە ئەوانەی پێشتر ئاڵای نەتەوەگەرییان بەرزکردبووەوە ئێستا دادیان نادات، ئەوە سەرباری ئەوەی لە ماوەی رابردوودا دەسەڵاتی ناوەند خەریکە خۆی ڕێک دەخاتەوە و پێشکەوتن دەستەبەر دەکات لەڕێی یەکسان مامەڵەکردن لەگەڵ هەموو تاکێکی عێراقییدا".
ئەو پسپۆڕە هۆشداریشی دا کە، "ناکۆکییەکان هێشتا بە ئاراستەی چارەسەردا نەڕۆیشتوون هێندەی ئەوەی زۆرتر کەڵەکە دەبن، ئەم ناکۆکییە تەنیا ناکۆکییەکی سیاسیی و حیزبیی نییە بەڵکو ڕەهەندی مێژوویی و جوگرافیی هەیە و میراتێکی کەڵەکەبووە".
|